‘Nachtelijk bevallen is net zo veilig als overdag’

De nachtelijke verloskundige zorg is de afgelopen jaren zo sterk verbeterd dat een bevalling ‘s nachts net zo veilig is als overdag. Het sluiten van afdelingen verloskunde van kleinere ziekenhuizen is dus niet meer nodig en moet een halt worden toegeroepen. Dat concluderen onderzoekers vandaag in het vakblad Medisch Contact.

Lees meer

Zwanger na een miskraam; wachten op de roze wolk...

Mijn ogen gaan open en al snel word ik overvallen door een golf van misselijkheid. Gelukkig, het is er nog. Rustig draai ik me op mijn rug en leg mijn hand op mijn buik. Ja, het voelt nog vol daarbinnen. Opgelucht haal ik adem en begin ik aan mijn cracker van het nachtkastje te knabbelen. Zodra de misselijkheid wegebt, trek ik mijn pantoffels aan en ga naar beneden. Tijd voor de yoga. Bij de opstart haal ik diep adem en leg mijn hand weer op mijn buik. 'Adem diep in naar je kindje' hoor ik van mijn you-tube yoga instructrice. Zit daar een kindje? Ja dat zal wel, ik ben toch zwanger. En gezien de zere tepels, misselijkheid en volle buik-gevoel ben ik ook vandaag zwanger. Een kindje? Hmm dat moet ik nog even afwachten...

Het is al geruime tijd geleden dat ik als doula in aanraking kwam met een klant die meerdere miskramen had gehad. Voor mij is liefdevol contact met je kind prioriteit nummer 1 in opvoeding en begint dit al lang voordat je kindje geboren wordt. Het was dan ook lastig voor te stellen dat deze vrouw pas na de 20 weken echo durfde te geloven dat het kindje misschien toch echt ging komen. Er bleef twijfel ondanks het zichtbaar en voelbaar zijn van de baby. Mijn voorstel voor een meditatie voor het verdiepen van de band werd van de hand gewezen. Liefdevol heb ik hen gesteund in deze tijd. Toch knaagde er diep in mij onbegrip. Ik gunde het kindje een 'ik wil je hier bij me.. Je bent welkom!' en moeder een roze wolk van geluk, maar haar diepe wens en hoop leek overschaduwd door de angst dat het toch nog mis zou gaan.

Destijds was mijn enige referentiekader mijn eigen twee zwangerschappen (waarbij ik direct zwanger was en bij conceptie al voelde dat het 'raak' was). Zelfs bij de conceptie stuurde ik al een welkom voor dit zieltje het universum in. Ik had ondanks alle kwaaltjes zo’n roze wolkgevoel dat ik me toch moeizaam kon voorstellen dat je terughoudend bent met je welkom. Het kindje mag zich toch geliefd voelen, ook als het maar kort bij je blijft? Zo dacht ik erover. Tot vorig jaar juni..

Mijn ogen gaan open en ik rek me uit. Hmm, lekker geslapen. Ik voel me uitgerust. Als ik overeind kom merk ik dat ik me eigenlijk sowieso heel goed voel. Te goed...  Ik weet niet waarom, maar ik voel me er ongemakkelijk bij. Als ik mijn ochtendjas aanzwiep en mezelf in de spiegel zie, lijkt het wel of het beginnende buikje ook ineens weg is... Hmm. Op het toilet staat even mijn wereld stil als ik naar het wc-papierje en vervolgens ook mijn onderbroek kijk. Bloed... Even duurt het voordat ik besef wat dit betekent, ik slik en denk aan hoe ik me zo even nog te goed voelde. De realiteit van wat er gebeurd zinkt in. Nee, het kan niet waar zijn... Waarom? Ik kan de tranen niet tegenhouden. Ik ren de trap op duik in mijn bed en huil urenlang. Zeven weken zwangerschap kwamen tot een gierende halt.

Het heeft niet zo mogen zijn. Toch had ik nooit gedacht dat het mij kon overkomen. De zwangerschap was wel anders gelopen dan mijn vorige twee; heftiger. Maar elke zwangerschap is anders, ik nam het voor lief en geen kwaaltje kon mijn geluk aantasten. Elke dag las ik in mijn zwangerschapsboeken en zelfs bij het voorlezen voor mijn kinderen besefte ik dat een klein zieltje ook meeluisterde. Elke avond zong ik een wiegeliedje voor de kleine. Tot die ochtend.. Ik had van te voren niets gevoeld en nu voelde ik me alleen nog maar leeg. Het verdriet was groter en ondraaglijker dan ik ooit voor mogelijk had gehouden. Het voelde als een groot verlies van ons kindje, een kindje waarvan ik hield en waar ik dromen voor had.

Na vele gesprekken kwam er acceptatie. Mijn moeder (die zelf tweemaal een miskraam had) maakte uiteindelijk de opmerking die me hielp naar een stukje zingeving van deze levenservaring. 'Ergens is het ook wel alsof je nu toetreedt tot een geheime orde van vrouwen. Je kent nu ook de andere kant van het moederschap en de pijn van loslaten...' Dit sterkte me. Ik voelde destijds bij mijn bevallingen sterke verbondenheid met alle moeders. Nu voelde ik een diep respect en een verbintenis met alle moeders die dit verlies kennen. Ik voelde me rustiger. Enkele dagen later vroeg mijn moeder me 'Hoe denk je dat dit jouw doula-werk zal beïnvloeden en verrijken? Dat je echt kan meevoelen hierover? Het overkomt zoveel vrouwen...' Er kwam een diepe rust over me, wetende dat ik mijn ervaring weer kan transformeren en anderen ermee kan ondersteunen.

Nu voel ik ook dat ik nog een ervaring op aan het doen ben, die mijn doula-werk zal verrijken. Zwanger na een miskraam... Het is nog die prille fase, zes weken zwanger ben ik. Een week eerder dan toen het de vorige keer mis ging. Ook deze conceptie heb ik gevoeld, maar een 'eerst zien dan geloven'-gevoel stond deze keer meer op de voorgrond. Geen roze wolk vanaf de eerste dag overtijd, maar eerst die test afwachten, ondanks dat mijn pijnlijke tepels en lichte misselijkheid duidelijk aanwezig waren. Het gewone vertrouwen in mijn lijf en de zorgeloze roze wolk zijn ver te zoeken. Hoewel... Een glimlach als ik me misselijk voel en mijn lijf bevestigt dat het toch echt dichterbij komt. Stap voor stap wordt mijn grijze wolk witter. Toch vind ik het contact zoeken met mijn kindje beangstigend. De vorige keer hechtte ik me zo snel... Had ik al zoveel hoop en plannen, nooit was het in me opgekomen dat het mis kon gaan. Nu denk ik er voortdurend aan. Ik kan geen wc-papiertje in het toilet gooien zonder eerst te kijken of er geen bloed op zit. Ik wil dat ook dit kindje weet hoe welkom het is, dus sluit ik mijn ogen en breng ik mijn aandacht naar mijn buik. Voelt het nog 'vol'? Oké, dan kan ik weer ontspannen... Hallo? misschien zit je daar?.. Hmm later. Gek hoe mijn eerdere overtuiging ‘it’s better to have loved and lost then never to have loved at all’ voor mij even niet op lijkt te gaan. Alsof ik mezelf tegen de pijn wil beschermen. Geen babbels nog met deze baby, ik voel dat deze wolk langzaam wit wordt, maar zeker nog niet roze. In mijn hart weet ik dat dit zieltje nu al geliefd is en met deze blog zet ik dat ook in de wereld. Maar het hardop tegen de kleine zelf zeggen en mijn hoop toelaten durf ik niet. Nog niet...

De geboorte van een doula

Vierentwintig  jaar geleden werd onze eerste zoon geboren. Ik had, net als alle vrouwen die voor het eerst zwanger zijn, geen ervaring met bevallen en dus geen idee hoe ik dat zou gaan ervaren. Het enige wat ik zeker wist, was dat er een oervertrouwen in mij zat. Een weten dat het me ging lukken. En als het anders zou lopen dan op eigen kracht, dan was het ziekenhuis een mooie oplossing. Maar wel aan het einde van het spectrum van mogelijkheden. Zo ging ik mijn bevalling in.

In die tijd bestond de doula nog niet. Ik had naast mijn man en de verloskundige, een vriendin uitgenodigd om er bij te zijn. In ruil daarvoor zou ze bij me kramen. Een topdeal: ik raad het iedereen aan. Maar goed, eerst bevallen. Het begon rond middernacht en zou uiteindelijk ruim een dag duren, maar dat wisten we toen natuurlijk nog niet. Tijdens de bevalling leerde ik hoe mijn lichaam werkte om onze baby geboren te laten worden. Het was hard werken en soms had ik er geen zin meer in. Maar het was ook fascinerend! En ik ontdekte, dat ik, doorgaans onafhankelijke vrouw, nu enorm steunde op mijn man. Dat vond ik bijzonder. Wat gebeurde er? Dat hij onafgebroken bij me was gaf me veel rust en een veilig gevoel. Hij zag, soms eerder dan ikzelf,  een wee aan komen, hielp me dan uit bed, praatte me door de wee heen en takelde me weer in bed, waar ik kon bijkomen van de oerkracht die in mij woedde. Het werkte als een tierelier. In de jaren daarna volgden nog drie zonen. En elke bevalling leerde ik beter hoe ik comfortabeler en vlotter kon bevallen. Zoon vier was er binnen vijf uur. Toen was ik klaar met geboorte geven; ik had het in de vingers. Wat ik ook geleerd had was hoe ongelofelijk belangrijk de onafgebroken, onvoorwaardelijke steun van mijn man was geweest, elke bevalling weer. Hij leerde mij wat de effecten van doula-ondersteuning waren. Maar dat wist ik toen nog niet. Ik had nog een lange weg te gaan.

Regelmatig werd ik na mijn bevallingen gevraagd bij geboortes aanwezig te zijn. Vanwege mijn eigen ervaringen, mijn instelling en het vertrouwen dat ik heb in geboorte geven . Na een paar jaar ontmoette ik Mary Zwart. Een verloskundige die mij binnen vijf minuten zei dat ik een doula was. Ik kon dat beamen, want ik had eens in een Amerikaans boek over de doula gelezen en herkende me daarin. Ze wees me op de mogelijkheid om me te scholen tot doula. En zo kon het gebeuren dat ik een paar maanden later in Amsterdam ingewijd werd in de weldadige werking van de doula door Debra Pascali- Bonaro. Alles viel op z’n plek; het voelde als thuiskomen. Dit was precies zoals ik het zelf ervoer. De professionele doula was geboren. Het was toen medio 2006.

Als kersverse doula had ik er natuurlijk reuze zin in: kom maar op zwangeren! Maar niemand wist van het bestaan van de doula. Veldwerk was dus nodig. Ik zocht contact met alle verloskundigenpraktijken in mijn omgeving. Immers, daar zijn de zwangeren te vinden. Maar vrijwel elke verloskundige reageerde afwijzend. De doula was overbodig. Dat deden ze zelf wel en bovendien zou ik het leukste stukje van hun begeleiding overnemen. Dat klopte niet, maar daar hadden ze geen boodschap aan. Dat was dus geen ingang. Via mijn website en het organiseren van een lezing meldden zich de eerste vrouwen. En wat werden het geweldige ervaringen!

In mei 2007 kwam ik binnen vier dagen twee keer in actie als doula. De baby’s waren met een tussenpose van drie weken gepland, maar ze besloten vlot na elkaar te komen. De eerste werd in het ziekenhuis geboren. Een flinke negenponder. Op eigen kracht, hoewel de vrouw van tevoren bezworen had dat ze zonder ruggenprik niet zou gaan bevallen. Het liep anders. Ze bleek over veel doorzettingsvermogen te beschikken en elke wee fantastisch op te vangen. Ze vond het heerlijk dat ik haar hielp bij elke wee en haar daarna begeleidde bij het ontspannen tussen twee weeën door. Daardoor hield ze het moeiteloos de negentien uur vol die de bevalling duurde. De andere vrouw beviel thuis. Na een versie in het ziekenhuis waar ik ook bij was, kon ze haar grootste wens, een thuisbevalling, in vervulling laten gaan. Ze wilde mij er graag bij omdat ze zich helemaal als vrouw wilde laten gaan. En dat deed ze. En hoe: een extatische bevalling! Zo werd binnen een week twee keer een doula geboren. Dat was ik en ik voelde me vereerd en vervuld. Wat een prachtige weg was ik ingeslagen.

Nog steeds begeleid ik met grote regelmaat vrouwen en hun partners op weg naar en tijdens de geboorte van hun kindje. Elke keer is het weer magisch en steeds ervaar ik de meerwaarde van mijn inbreng als doula: meer rust, meer vertrouwen, meer kracht, meer weten en meer zin in bevallen bij de aanstaande mama en papa. Allemaal zaken die een voorwaarde zijn voor een passende en voorspoedige bevalling. Ervaar het zelf!

Ben je benieuwd naar het bevallingsverhaal van beide moeders? De geboorteverhalen van Charlotte en Milan zijn te lezen op mijn website www.praktijkeigenwijz.nl

Doula-dating

Bij Doula.nl komen regelmatig e-mails binnen van zwangere vrouwen die met vragen zitten rond de bevalling. Ik trek er altijd graag tijd voor uit om die zo goed mogelijk te beantwoorden. Zelf weet ik als geen ander hoe akelig het is om tijdens je zwangerschap met zorgen te zitten en niet goed te weten waar je terecht kunt. Het is heel fijn om zo via de mail al wat steun te kunnen geven en ook nuttige informatie, waarmee mensen verder kunnen.

Deze week kwam er een bericht van een vrouw die in het verleden psychische problemen had gehad. Nu ging het weer goed met haar en zij en haar partner wilden graag een kindje. Maar eenmaal zwanger werd ze toch wat angstig dat de problemen van jaren geleden tijdens de zwangerschap terug zouden komen. Of dat ze er bij de bevalling last van zou krijgen. Een kennis had haar aangeraden eens naar een doula om te kijken.

Dat is natuurlijk een prima advies. Ze had het opgevolgd en was op Doula.nl terecht gekomen. En nu wist ze niet goed wat ze moest doen. Ze had verwacht een grote organisatie aan te zullen treffen, zoiets als de kraamzorg. Je belt, legt je situatie uit, krijgt de formulieren thuis en dan wordt alles verder geregeld. Maar zo werken doula's niet. Elke doula is een 'kleine zelfstandige' met een eigen bedrijfje. Sommigen werken wel samen om elkaar uit de brand te kunnen helpen in noodgevallen.

Het kiezen van je doula doe je zelf op Doula.nl. Voor deze vrouw was dat onverwacht, ze schreef dat ze het op een datingsite vond lijken. Die vergelijking is nog niet zo gek. Alleen kom je op Doula.nl niet voor een liefdespartner, maar voor een doula. Je neemt haar in de arm voor specifieke kennis en kundes, niet om je verdere leven mee te delen. Je kijkt naar de foto's, je bent je ervan bewust dat een foto niet alles zegt (net als op een datingsite) dus je leest ook goed de beschrijving die de doula van zichzelf geeft en haar achtergrond. Dan ga je kennismaken. Het kan meteen klikken, en dat zal vaak het geval zijn. Alle doula's hebben een goede opleiding achter de rug (behalve de stage-doula's, die zijn daar nog mee bezig) of ze hebben veel praktijkervaring. Maar mocht het onverhoopt niet klikken, dan zoek je even verder naar een goede 'match', voor een geslaagde 'doula-date'.

Zwanger... met een doula

Aan mij de eer om het eerste blog te schrijven op dit gloednieuwe Doulablog! En dat terwijl ik helemaal geen doula ben. Maar ik heb er wel ervaring mee, en daar wil ik graag wat van delen. Hopelijk vinden jullie het leuk om te lezen. Ik wil het hebben over de rol van de doula tijdens de zwangerschap. Het woord 'doula' betekent zoiets als 'bevallingscoach', wat kan ze dan doen tijdens de zwangerschap? Voor mij deed mijn doula heel veel, door er alleen maar te zijn.

In het begin van het jaar 2000 raakte ik in verwachting van mijn tweede kind. We waren heel blij dat het gelukt was, want ik was al halverwege de 30 en dan is het niet meer zo vanzelfsprekend om vlot zwanger te kunnen raken. De eerste drie maanden gingen voorbij met het laten bezinken van het goede nieuws en het ons instellen op de komst van ons kindje.

Maar over de zomer raakte ik gespannen. Mijn eerste bevalling was geen fijne ervaring geweest (een stuitligging die uitliep op een ongeplande keizersnede) en ik begon me bezorgd te maken dat zoiets weer zou gebeuren. Ik legde mijn angst voor aan de verloskundige en die sprak wat vage gerustellende woorden waar ik niet veel mee opschoot. Wat ook niet hielp was dat ik het hele verhaal daarna nog twee keer moest vertellen aan haar collega's. Mijn man probeerde me te steunen, maar kon me ook geen zekerheid geven.

Een zwangerschap kan heel fijn en bijzonder zijn: de veranderingen in je lichaam, het contact met je groeiende kindje... Maar als je opziet tegen de bevalling, zou je soms wel willen dat je terug kon: nee, laat maar, het hoeft niet meer, ik heb me bedacht! Maar dat kan dus niet. Dan voelt de zwangerschap als een nauwe tunnel waar je doorheen moet of je wil of niet. En hoewel je weet dat ontspanning tijdens de zwangerschap juist zo belangrijk is, en dat je stress moet zien te vermijden, lukt het volgens mij niemand die angstig is om op bevel te ontspannen.

Paniekerig surfte ik over het internet en vond een veelbelovend boek bij Amazon.com: The Thinking Woman's Guide to a Better Birth was de titel, van Henci Goer. 'Thinking', dat sloeg wel op mij, ik deed dag en nacht niets anders! En een 'better birth', dat klonk me als muziek in de oren. Het boek had een kritische toon, duidelijk anders dan de toch wat 'rozewolkerige' boeken uit de bieb. Dat sprak me aan, en dat gold zeker voor het hoofdstuk over 'professional labor support', oftewel de doula. Ik las het ademloos en was meteen overtuigd: dat was was ik nodig had.

De doula was op dat moment in Nederland nog volkomen onbekend. Hoe moest ik er dan een vinden? Ik pakte de Gouden Gids erbij en belde met diverse kraamzorgbureau's. Een keer of vier kreeg ik een reactie als: "Ja, ik begrijp wat u bedoelt, maar dat bieden wij niet aan. Succes verder!". Maar de vijfde keer was het raak: een hulpvaardige telefoniste dacht net even wat verder en ze kende misschien wel iemand die kon doen wat ik vroeg.

Zo vonden we Karla, ze kwam bij ons kennismaken en ik voelde me meteen op mijn gemak met haar. Ze had tientallen jaren ervaring als kraamverzorgende en wist dus veel van de bevalling af. Verder was ze een sterke vrouw maar toch heel zorgzaam. Ze dronk graag kruidenthee, net als ik. Mijn angst viel van me af, en hoewel ik het nog steeds spannend vond, durfde ik de bevalling wel aan met Karla aan onze zij. Vanaf dat moment kon ik weer genieten van mijn zwangerschap. Mijn man was ook blij met Karla, hij kon zien hoe ik opknapte en vond het zelf ook fijn om te weten dat we er straks niet alleen voor zouden staan. We zagen Karla pas weer terug bij de bevalling (waarover ik later misschien nog wel eens zal schrijven) maar het gaf al steun om te weten dat we haar konden bellen zodra de bevalling zich aankondigde. En zo hielp onze doula ons door de zwangerschap heen.

Politie assisteert bij bevalling

Zomaar een nieuwsberichtje. Een zwangere vrouw stapt in de auto om naar het ziekenhuis te rijden. Maar de bevalling is al zover gevorderd dat ze onderweg moet stoppen op een tankstation. Ze kan niet verder rijden. De politie moet erbij komen om haar naar het ziekenhuis te brengen, waar haar dochter wordt geboren.

Ik zie ons nog zitten: mijn doula en ik midden in de nacht in haar kleine autootje op weg naar het ziekenhuis. Ik op een kraammatrasje, want de vliezen waren gebroken. Zij een beetje bibberig, ze reed niet graag op de snelweg. Het is zeker niet ideaal om tijdens je bevalling nog in de auto te moeten, maar om dan zelf te moeten rijden... Behalve bevallingscoach kan een doula dus als het zo uitkomt ook chauffeur zijn!

Lees hier het nieuwsbericht