zaterdag 25 mei 2013

Geluk en verdriet

Het lijkt langzaam te verschuiven: de cultuur van 'pas iets zeggen als het zeker is'. Het grote taboe op vertellen dat het het mis gegaan is bij je zwangerschap is wel voorbij. De tijd nemen je verlies te verwerken en dus eventueel je baas bellen dat je even niet komt werken, is steeds vaker de standaard. 

Sommige vrouwen merken hierdoor ook dat het wel prettig is als mensen het al wisten, zodat ze bij dat belletje niet alles hoeven te verklaren. En dat je naaste omgeving je direct vanaf het begin kan steunen omdat ze het wisten en met je meeleven kan voor sommigen ook heel prettig zijn.  Bij zowel mijn eigen praktijk als bij collega's in de regio hoor ik dan ook dat er vaker gebeld wordt na een positieve zwangerschapstest. Eerder werden we vaak pas benaderd na een goede 20 weken echo of wanneer de bevalling dichterbij kwam, maar nu dus soms veel sneller. Mogelijk speelt het ook mee dat de doula steeds meer bekend wordt en eigenlijk vind ik het ook niet vreemd dat als een zwangere haar verloskundige gaat zoeken, ze ook naar een doula informeert.

Ik wordt er altijd zo blij van als een zwangere mij benadert voor ondersteuning bij de geboorte. Dat allereerste telefoontje begint zich al een band te vormen en vanaf dat moment ben je betrokken bij deze vrouw en dit kindje. Deze betrokkenheid voelt een vrouw denk ik ook en zeker als je al vroeg in de zwangerschap betrokken bent, kan dit leiden tot intensief (mail) contact. Je deelt dan nog meer met elkaar, al in die eerste spannende weken, als er ongerustheid is over bloedverlies, de vrouw twijfelt over wel/ geen nekplooi-meting of zelfs angsten of gesprekken over de 'soft markers' voor de 20-weken-echo. Vaak gaat alles uiteindelijk goed, is de zwangere blij met de steun die ze de hele zwangerschap al ervaren heeft en is het een bijzondere reis samen geweest. Ik denk niet dat de band met deze vrouwen perse sterker is of de blijdschap over de geboorte groter, maar bijzonder is het wel zo lang betrokken te zijn bij een gezin (in wording). Dat grote geluk van de geboorte is altijd een cadeau waar ik intens van geniet.

Helaas zijn er ook situaties waarbij het niet allemaal goed gaat. 

Nu doula's vaker bij de vroege zwangerschap betrokken zijn, krijgen we ook de verhalen te horen wanneer het niet goed gaat. Hoewel het soms verdrietige telefoontjes en gesprekken zijn, zie ik er ook wel heel veel waarde in. Voor mezelf als mens en als doula en ook voor de vrouw die haar verdriet kan delen. Een vrouw aan te horen, te troosten en je verdriet of eigen verhalen delen vind ik iets wat ons vrouwen ook verbindt. Het kan haar helpen om te horen dat het vaker voorkomt, de ervaring van een andere vrouw te horen of goed doorverwezen te worden indien ze hieraan behoefte heeft. Ik heb altijd weer extra respect voor het leven en de natuur als ik zo'n eerste telefoontje probeer te verwerken. 'Op de echo was te zien dat het hartje nooit is gaan kloppen', of 'hij blijft ernstig achter in groei' of 'er is kans van één op twee op downsyndroom en er is tevens een ernstige hartafwijking zichtbaar'. Er kan zoveel mis gaan.

Ik keek laatst weer een stukje van de dvd 'Voor De Geboorte'. Zo bijzonder hoe de inhoud van het eitje wordt uitgestort in de baarmoeder om zich daar in te nestelen. Een moederkoek wordt gevormd en de vrucht in jouw lijf wordt een deel van jou voor de komende maanden. Hoe fragiel lijkt het hele proces en hoe wonderbaarlijk vaak gaat het goed. Ik heb dan echt weer extra waardering voor onze lijven. Hoe knap dat we een fijne omgeving voor nieuw leven kunnen bieden en het kunnen voeden en dragen. En als het toch niet goed gaat, vraag ik me altijd af of er in het proces iets mis is gegaan en of dat dan iets fysieks of ook iets spiritueels is. Is er in aanleg iets niet goed geweest, of was het op een of andere manier 'niet de bedoeling'? Ik weet het zelf ook nooit zo goed, maar brand toch elk jaar een kaarsje in de Sacre Coeur voor al mijn doula-baby's.

Hoe dan ook, soms gaat er iets niet goed. En hoe fijn is het om dan mensen te kunnen steunen? Sommige mensen zijn je erg dankbaar als je mee wilt naar een volgend gesprek of nader onderzoek dat na de 20-weken-echo nodig blijkt. Ook de zorgverleners geven vaak aan het prettig of bijzonder te vinden dat een doula het stel ondersteunt. Het kan zo waardevol zijn om iemand bij je te hebben die kan helpen doorvragen of achteraf nog kan herhalen of verduidelijken wat er is verteld, en zo wordt dat gelukkig ook door de meeste deskundigen opgepikt.

Het is vreselijk verdrietig als een vrouw belt dat het hartje met 23 weken gestopt is, ondanks een goede 20- weken-echo. En heel bijzonder als ze nog steeds jouw aanwezigheid bij de bevalling wil en je haar en haar partner kunt steunen op een heilig moment van intens verdriet. Het is bitterzoet om een stel toch ouders te zien worden, hen een kindje te zien omarmen waar ze ook weer afstand van moeten doen. Toch maken ook dit soort momenten je bewust van hoe bijzonder ons werk is.

Heel intiem en intens is elke begeleiding. En elk op eigen wijze bijzonder waardevol.