zondag 10 februari 2013

Moet een vrouw de regie hebben tijdens haar bevalling?

Een vaak gehoorde kreet: "de vrouw moet de regie hebben tijdens haar bevalling". Ik lees 'm in wervende teksten in brochures van ziekenhuizen of in hippe babybladen en frons dan telkens even mijn wenkbrauwen.
Het klinkt goed; de regie hebben over je bevalling. Controle hebben. Dat willen we wel, niet enkel bij een bevalling, maar het liefst in het hele leven. Ik zal je verklappen dat ik er zelf ook erg van hou. Mijn werk, een vakantie, activiteiten van de kinderen, praktische zaken, alles wordt zorgvuldig voorbereid en gepland. Mijn partner en ik verdelen de taken, er liggen schema's en lijstjes klaar en wij houden ons daaraan. Dan is het onder controle en loopt alles op rolletjes. Heerlijk!

Ik kom regelmatig vrouwen tegen zoals ik. 'Controle freaks' noemen zij zichzelf soms gekscherend, maar met een duidelijke kern van waarheid. Vaak hebben zij hun leven goed gepland; eerst studeren, dan een aantal jaar werken en carrière maken, eventueel wat reizen en dan is op een gegeven moment de tijd aangebroken om serieus aan gezinsuitbreiding te gaan werken. Soms komt daar een kink in de kabel, want er bestaat nog steeds niet zoiets als 'gepland zwanger worden'. Een zwangerschap laat wel eens wat langer op zich wachten dan van te voren was ingeschat en dat is best even slikken als je graag de regie wilt hebben over je eigen leven.

Terug naar de kreet "de vrouw moet de regie hebben tijdens haar bevalling". Zoals gezegd klinkt het heerlijk. Koren op de molen van alle vrouwen die van controle houden. Ja, de regie en controle over de bevalling, dat willen we wel! Ik vraag me steeds vaker af of dat wel zo slim is. Moet een vrouw echt de regie hebben tijdens haar bevalling?
Bij een vrouw die de regie heeft tijdens de bevalling, stel ik me een vrouw voor die alles en iedereen om haar heen aanstuurt. Zij vertelt haar partner wat hij moet doen en wanneer de verloskundige gebeld moet worden. Zij weet precies waar alle benodigde spullen liggen en kan ook zelf bedenken dat het tijd wordt om eens naar toilet te gaan, onder de douche te stappen, een andere houding aan te nemen en ga zo maar door. Ik stel me een vrouw voor die, gezeten op een bed midden in de kamer, alles regisseert en tussendoor ook nog even de weeën opvangt.
Het kan.
Maar zou deze vrouw voorspoedig gaan bevallen? Dat denk ik niet. Want moet zij tijdens de bevalling niet hele andere dingen aan haar hoofd hebben? Dingen als met aandacht de weeën opvangen, zoveel mogelijk proberen te ontspannen en los te laten, haar lichaam laten doen wat het op dat moment moet doen?
Dat dacht ik toch altijd... En ik zie dat als doula ook terug in de dagelijkse praktijk.

Juist een vrouw die de regie kan loslaten bevalt voorspoediger en vlotter. Er is dan beduidend minder vaak een ingreep nodig in het geboorteproces en er is dan zelden behoefte aan medische pijnbestrijding. Een vrouw die de regie kan loslaten tijdens de bevalling trekt zich helemaal terug in zichzelf. De buitenwereld is niet meer belangrijk, haar lichaam kan nu doen wat het moet doen. En dat lichaam weet precies wat het moet doen om goed te bevallen. Laat dat maar aan een vrouwenlichaam over! Het is juist de geest, het denkvermogen en organisatietalent, die het een vrouw moeilijk kunnen maken tijdens de bevalling. En wanneer je bezig bent met de regie voeren, dan ben je juist bezig dat denkvermogen en organisatietalent aan te spreken. Daarmee houd je immers controle over je bevalling?

Nu zal ik de laatste zijn om te ontkennen dat regie en controle belangrijke zaken zijn bij een bevalling. Maar dan niet tijdens de bevalling, maar ervoor. Volg een informatieve zwangerschapscursus, oriënteer je op de keuzes die je hebt tijdens je bevalling, inventariseer je eigen wensen en die van je partner. Heb de regie! Neem de controle! En ga dan aan de slag. Schrijf vervolgens in een geboorteplan de dingen op die voor jou en je partner belangrijk zijn en geef dat aan je verloskundige of arts. Zo weten zij wat belangrijk is voor jou en kunnen zij zo veel mogelijk jouw wensen volgen. Jij kunt dan op het moment van de bevalling met een gerust hart de controle loslaten en doen wat je lichaam wil doen: bevallen.

Een doula inschakelen kan veel betekenen hierbij. Niet alleen kan zij je informatie geven over de keuzes die je hebt en helpen met het opstellen van een reëel geboorteplan, maar ook zal zij er tijdens de bevalling voor zorgen dat je verloskundige of arts zoveel mogelijk je wensen volgt.
Ik noem mijzelf ook wel eens de 'ceremoniemeester' van de bevalling. Bij een bruiloft kent de ceremoniemeester de wensen van het bruidspaar en laat de huwelijksdag lopen zoals zij van tevoren hebben afgesproken. Op die manier kan het bruidspaar zich helemaal overgeven aan de bijzondere dag. En bij onverwachte zaken neemt de ceremoniemeester veel zorg daarvan op zich. Precies zo werk ik tijdens de bijzondere dag dat een kindje geboren wordt. Ik ken de wensen van de zwangere vrouw en haar partner. We hebben de verschillende mogelijkheden doorgesproken en een geboorteplan opgesteld, zodat ik tijdens de bevalling de regie even van hen kan overnemen. Zo kunnen zij de controle loslaten en zich samen overgeven aan een van de meest bijzondere gebeurtenissen in hun leven; de geboorte van hun kindje.

Willeke Klerks, 9 februari 2013
Meer lezen over Willeke en haar doulapraktijk? Kijk op www.geboortecoaching.nl.