Rust

Eventjes slapen tijdens je bevalling. Dat is waarschijnlijk niet het eerste beeld dat bij je opkomt als je je afvraagt hoe de bevalling nou toch zal gaan. Het strookt immers vast niet met de meeste bevallingsverhalen die jou tot nog toe ter ore zijn gekomen. En daarom staat het mogelijk ook (nog) niet genoteerd als een van je wensen op je bevallingsplan.

En toch kan het: eventjes slapen tijdens je bevalling. Sterker nog: het moet!

Je hoeft namelijk niet meteen te gaan klokken zodra de weeën zijn begonnen. Dat is echt hartstikke zonde van de energie, en jaagt enkel het adrenalinepeil omhoog (hetgeen het baringsproces allesbehalve stimuleert). Probeer dus liever nog even wat te slapen of anders in ieder geval nog wat te rusten. Vanuit rust kan je lichaam zich immers het allerbest voorbereiden op de bevalling die nog komen gaat. En een goede start is daarbij echt het halve werk.

En als de bevalling daarna in volle gang is, dan komt er vaak een moment dat de weeën het eventjes lijken af te laten weten. Niets is minder waar. Het proces is niet gestagneerd, maar pauzeert juist even om daarna met hernieuwde kracht de eindsprint in te kunnen zetten. Precies zo heeft Moedertje Natuur het voor je bedacht! Daar moet je dus vooral van weten te genieten (in plaats van je er zorgen over te maken of je weeën-opwekkers aan te laten praten). In het Engels heet dit niet voor niets de “rest and be thankful phase”. Geef jezelf er maar aan over en val gerust even in slaap. Even heerlijk uitrusten van wat je lijf al heeft gepresteerd tot nog toe. Even één zijn met de stilte voordat je over een poosje ineens met een kersvers kindje in je armen ligt.

Een van mijn taken als doula is om ervoor te zorgen dat (aanstaande) ouders ook tijdens het baringsproces hun rust blijven nemen. En als ik ergens trots op ben, dan is het wel op het feit dat het me tot nog toe vrijwel altijd is gelukt om ‘mijn’ koppels inderdaad even lekker in te stoppen. Even de oogjes dicht en de snaveltjes toe, niet alleen de mama’s, maar ook de papa’s!
Lucebert bemerkte niet voor niets: “Rust is het geheim van de strijders”.

Wachten...

Ik vind het heerlijk om doula te zijn! Ik ontmoet bijzondere mensen op hun kwetsbaarst, ben erbij als nieuw leven wordt verwelkomd, en mag daar nadien nog over schrijven ook! Heerlijk!

Het enige dat ik niet leuk vind van mijn werk is dat eindeloze wachten. Wanneer zal ze gaan bevallen? Toch alsjeblieft niet net als ik dat uitje met de kinderen heb gepland? Ik ben er inmiddels wel aan gewend om altijd een plan B in mijn hoofd te hebben bij alles wat ik doe. Ik durf er zelfs een beetje op te vertrouwen dat ‘mijn’ kindjes niet geboren zullen worden op een moment dat het niet uitkomt.

Mijn wachten is dus lang niet zo zwaar als het gewacht van (aanstaande) ouders. Nachtenlang wordt er soms gepiekerd over van alles en nog wat. Hoe zal het gaan? Toch alsjeblieft niet op de verjaardag van die en die! En wat nou als…?

Angst kan het wachten ernstig veronaangenamen. Eigenlijk is er maar één basisangst, namelijk Hoe hou ik controle over mezelf? Ik zie ouders op verschillende manier omgaan met groeiende angsten naarmate de bevalling nadert. Sommigen proberen ze weg te stoppen en hopen dat ze er dan niet meer aan denken (met weinig kans op slagen!). Anderen proberen ze onder controle te krijgen door eindeloos te blijven piekeren over alle mogelijke rampscenario’s (waarop het kind zelf waarschijnlijk een nieuwe weet te verzinnen!).

De enige manier om met angst om te gaan is door het toe te laten. Emoties kunnen immers alleen maar groeien als ze er niet mogen zijn. Een doula kan je helpen van je hoofd naar je gevoel te gaan. Zij zal hier met je over praten, je laten beseffen dat je heus niet stoerder zou moeten zijn, je laten benoemen waar je nou precies zo bang voor bent, en achterhalen waar die angst vandaan komt.

Vrijwel alle angsten zijn herinneringen. De eerste vier jaar van je leven ben je een open boek, je schrijft alles op en dan stáát het er, voor de rest van je leven. Emoties kun je dus beschouwen als je innerlijk kind. En daar dient eerst naar te worden geluisterd, voordat je kan worden gerustgesteld. Accepteren en ruimte maken, letterlijk en figuurlijk.

Wedden dat dan nadien blijkt dat het al dat wachten beslist meer dan waard was!

Wat als...

Je zorgen maken tijdens de zwangerschap: herkenbaar? Een eindeloze serie wat-als-vragen proberen vrouwen, liefst ’s nachts, zelf te beantwoorden. Het lijkt zo fijn om vooraf alles al te hebben uitgedacht. Als iets zich daar echter NIET voor leent, dan is het wel een bevalling! De meeste kindjes houden zich namelijk helemaal niet aan plan A, en liefst ook niet aan plan B. Bevallingen laten zich nu eenmaal niet plannen. 
Wat is het dan fijn om even te kunnen sparren met je doula!

Wat als de bevalling niet op tijd begint?

Weet dat slechts 5% van alle vrouwen op hun uitgerekende datum bevalt. Als jij dus eerder of later bevalt, betekent dat niet meer of minder dan dat jij bij die 95% hoort die het allemaal ook zo doen. Precies op tijd varieert van drie weken voor de uitgerekende datum tot twee weken daarna. Ik weet inmiddels dat kindjes vrijwel zonder uitzondering een heel handig moment kiezen om geboren te willen worden. Waarschijnlijk omdat ze voelen dat jij dan ook lekker ontspannen bent!

Wat als ik niet weet of het wel echt is begonnen?

Irritant hè, hoe iedereen altijd zegt dat je weeën heus wel zult herkennen zodra ze zijn begonnen. Alsof je daar wat aan hebt! Mijn lievelingstip is om dan lekker lang en lekker heet te gaan douchen. Ofwel ontspant het warme water zo, dat alles stopt. Ofwel ontspant het zo, dat alles vol doorzet. Hoe dan ook, jij bent daarna heerlijk ontspannen en weet bovendien waar je aan toe bent!

Wat als ik moet poepen tijdens de bevalling?

Het kind komt langs jouw darmkanaal en zal jou zodoende mogelijk wat ontlasting eruit laten persen. Maar het mooie van Moeder Natuur is dat ze heeft bedacht dat bevallingen vaak beginnen met een grote boodschap, gewoon privé, keurig op de wc. Wat er tijdens de bevalling eventueel nog moet worden geloosd is dus vaak miniem. Alle zorgverleners betrokken bij jouw bevalling kijken hier niet van op. Als we dat wel zouden doen, dan hadden we een ander vak moeten kiezen!

Wat als ik heel erg ga schelden of schreeuwen?

Iedereen kent wel een film met zo’n hysterische bevallings-scene, waarbij de partner helemaal stijf gescholden wordt. Je lacht er om, maar stiekem hoop je toch vooral dat je straks niet ook ineens zo uit je dak zal gaan tijdens de bevalling. Mijn ervaring is dat vrouwen enkel hoeven te schreeuwen als ze niet gehoord worden of zich niet gehoord voelen.

Wat als ik niet meteen van mijn kindje hou?

Het hele ontstaan van je kind is een delicaat samenspel van allerlei hormonen. Tijdens de bevalling is vooral het hormoon oxytocine rijkelijk aanwezig. Dit hormoon zorgt ervoor dat vrouwen een enorm geluksgevoel ervaren meteen na de geboorte en smoorverliefd worden op hun eigen kind. Ik beaam dan altijd heel stellig dat er inderdaad geen enkel ander kind net zo mooi, lief en goed gelukt is. Die oxytocine die rond zo’n kraambed waart, pik ik als doula namelijk ook graag op!

Wat als, wat als, wat als…?

Een doula beantwoordt al je vragen en kan je helpen concentreren op hoe je WEL zou willen bevallen. Immers: je zorgen maken is de verkeerde kant op fantaseren!

Het lijkt me gewoon fijn

Er zijn allerlei denkbare redenen om een doula bij je bevalling te willen hebben. Maar sommige vrouwen hebben niet eens een reden nodig…

“Het lijkt me gewoon fijn!”, vertelt ze me stralend tijdens ons kennismakingsgesprek. “Ik zie niet tegen de bevalling op. En ik ben er ook van overtuigd dat mijn man er vol voor me zal kunnen zijn. Maar het lijkt me gewoon fijn als jij er dan ook bij zou willen zijn!”

De zwangerschap verloopt zonder noemenswaardige klachten en de bevalling is precies op haar uitgerekende datum. Ze laat me ’s ochtends weten dat het is begonnen, maar verzekert me dat ik echt niet meteen haar kant op hoef te komen. Liever verliest ze zichzelf nog een paar uurtjes in het boek waar ze net zo heerlijk in zit.

Pas laat op de avond laat ze weer van zich horen. De weeën zijn goed op gang, maar verder gaat het nog steeds allemaal prima. Ze wil het nog een uurtje aanzien, en daarna zal ze me laten weten of ik moet komen.

Ik laat me naar bed sturen door mijn gezin (ieder uurtje slapen helpt), maar draai me op de trap alweer om. Noem het maar doula-intuïtie, maar ik wil erheen. Met mijn tas, sleutels, geboorteplan, appel en flesje water onder mijn arm, hoor ik mijn telefoon opnieuw gaan: Of ik toch maar nu wil komen? “Ik ben al onderweg!”, antwoord ik vrolijk.

Tegelijkertijd met de (zwangere!) verloskundige kom ik aan bij het enige verlichte huis van de straat. Ze blijkt al 7 centimeter ontsluiting te hebben! De verloskundige heeft nog nooit samen gewerkt met een doula en twijfelt even over de verdere gang van zaken. “Normaal zou ik nu blijven, maar je hebt al een doula, dus zullen we afspreken dat ik terug ga naar de praktijk en dat jij me belt als je me nodig hebt?” “Hoe meer vrouwenenergie, hoe beter!”, moedig ik aan. “Ja, dus blijf alsjeblieft!”, vult zij aan. “Graag!”, antwoordt de verloskundige blij.

We helpen haar in bad, dimmen het licht en luisteren hoe diep ze mee ademt met iedere wee. Deze rust is prachtig. Ondertussen vertelt hij zachtjes hun verhaal. Dat ze al zo lang van elkaar houden. Dat hun kinderwens jaren duurde om te worden vervuld. Dat hij zo trots is op haar. De badkamer is lekker warm, en dat komt vooral door zoveel liefde.

De verloskundige beaamt dat dit kindje klaar is om te worden geboren. Hij masseert, zij perst en wij stralen vertrouwen uit: meer is er niet nodig om een prachtig jongetje de wereld in te laten glijden.

Ze verhuizen met z’n drietjes naar het grote bed om elkaar uitgebreid te bewonderen en te besnuffelen. Zij baart de placenta, hij zet de camera op een statief, en wij maken ons uit de voeten. Nu is het tijd voor kersverse familie-energie.

Beneden vertrouwt de verloskundige me toe: “Wat een mooie bevalling. Ik hoop nog heel vaak zo met je te kunnen samenwerken.” Dat lijkt mij nou ook gewoon fijn!

Verkooppraatje

Ik vind het zó moeilijk om mezelf te verkopen. Doorgaans hoeft dat gelukkig ook niet.

Toch wordt mij wel eens gevraagd wat ik nou zoal doe tijdens de bevalling. In gedachten ga ik dan al die bevallingen langs, om me steevast te beseffen dat de mooiste geboortes nét die geboortes zijn waarvan ik achteraf het idee heb dat ik eigenlijk niets heb gedaan!

“Nou, niet eens zoveel…”, antwoord ik dus. Ik BEN er, en beloof er te zullen zijn. Dat alleen al geeft rust, zowel vooraf als tijdens de bevalling. Ik ben er met mijn basiskennis verloskunde, mijn intuïtie, mijn massagetechnieken, mijn relativeringsvermogen, mijn ervaring, mijn vertrouwen, mijn humor en mijn hart.

“Ik hou vooral paniek buiten de deur”, vervolg ik dan. Het geboorteproces valt of staat met de juiste opbouw van de juiste hormonen. Adrenaline doet dit hele proces volkomen teniet. Uit veel onderzoeken is gebleken dat continue begeleiding tijdens de bevalling zorgt voor de helft minder verzoeken om pijnstilling. Ook halveert het de kans op een keizersnee én duurt de bevalling gemiddeld anderhalf uur korter. Door stress krijg je namelijk een slechtere doorbloeding van de baarmoeder, waardoor de weeën afnemen en de kans op een keizersnede toeneemt.

“Ik bewaak je geboortewensen”, verzeker ik. Mijn doel is een ervaring waar men met een goed gevoel op terug kan kijken, óngeacht hoe de bevalling is gegaan. Bevallingen laten zich immers niet plannen. Toch durf ik gerust een goede ervaring te verzekeren. Gewoon omdat ik weet dat ik ervoor zal waken dat je gehoord zal worden (en dat je je ook nog eens gehoord zult voelen!). Alleen dán kun je ergens goed op terug kijken.

"En tussendoor moeder ik altijd een beetje”, vertrouw ik tot slot toe. Dit klinkt misschien niet zo heel belangrijk, maar is toevallig wel precies wat vrouwen (en hun partners) nodig hebben op zo’n kwetsbaar moment in hun leven! Ik zorg dus dat er op tijd gegeten en gedronken wordt, ik stop graag even in voor een mini-dutje tijdens de rustige momenten  en ik troost als er nog even een traantje moet worden weggepinkt. Aandacht geven is het begin van liefde.